مهارت نَه گفتن و اصول آن - قسمت اول

موضوع جلسه 726–چهارشنبه : 1397/1/22

الحَمْدُ للهِ خَالِقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ،مُدَبِّرِ الأَمْرِ الحَكِيمِ العَلِيمِ،خَلَقَ الإِنْسَانَ وَاخْتَارَهُ لِيَكُونَ خَلِيفَةًفِي الأَرْضِ، وَسَخَّرَ لَهُ جَمِيعَ مَخْلُوقَاتِهِ، وَحَثَّهُ عَلَى الإِعتِنَاءِ بِبِيئَتِهِ، وَأَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ،وَأَشْهَدُأَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُ اللهِ وَرَسُولُهُ، خَاتَمُ النَّبِيِّينَ، المَبْعُوثُ رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ، شَمَلَتْ رَحْمَتُهُ جَمِيعَ المَخْلُوقَاتِ،حَتَّى الحَيَوانَ وَالنَّبَاتَ،﴿صَلَّى الله عَلَيهِ وَسَلَّم﴾ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَالتَّابِعِينَ لَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ.

تعریف نه گفتن:

مهارتیست است که فرد را قادر می سازد تا بتواند به در خواست های نا به جای  دیگران  با احترام پاسخ منفی دهد .

مهارت نه گفتن امروزه یک مهارت ضروری است . چیزی که شاید خیلی ها ، وقتی آن را می خوانند به خود بگویند "کاش در مورد فلان موضوع ، " نه " می گفتم و این قدر این دشواریها را تحمل نمی کردم"! البته در تمام این مقاله هر جا سخن از نَه گفتن می باشد منظور نگارنده ارائه پاسخ منفی به یک درخواست   غیر منطقی و حرام است نه هر درخواستی.

چرا مهارت نَه گفتن لازمست؟ارائه دلایل با ذکرچند مثال:

وقتی از جوان سوال می شود چرا سیگار کشیدی و چرا مشروب نوشیدی ؟  جواب جوان این است چون در جمع بودم و به من تعارف شد زشت بود دستش را ردکنم.به همین خاطر تعارفش را قبول کردم چون گفت یک پُک سیگار و یک پیک شراب که چیزی نیست.

چرا از این قرص استفاده کردی؟ جواب:چون شب امتحان بود و همکلاسیها از این قرص استفاده می کردند و به من هم گفتند ترسو و مامانی نباش مثل ما استفاده کن تا از درس خواندن خسته نشوی و روز امتحان سرحال در جلسه امتحان حاضر شوی.

این آمپول و مواد نیروزا چه بود که استفاده کردی تو که می دانستی ضرر دارد؟ جواب:مسابقه مهمی داشتیم و حریف سرسخت بود گفتند خودت را تقویت کن تا در مسابقه کم نیاوری و من هم همین کار را انجام دادم.

چرا در این پارتی شرکت کردی؟ جواب:دوستان همگی جمع بودند واگر من نمی رفتم برچسپ بی سواد و اُمُّل و دهاتی می خوردم. و به این صورت با نداشتن قدرت نَه گفتن خود را در ورطه نابودی قرار می دهیم.

گوشی تلفن شما به صدا در می‌آید. دوستی سلام می‌کند و پس از خوش و بشی مختصر از شما درخواستی دارد، درخواستی که با شرایط زمانی، کاری، خانوادگی یا اقتصادی شما به هیچ وجه هم‌خوانی ندارد. در معذوریت قرار می‌گیرید و تحت رودربایستی‌های رایج فرهنگ مان نمی‌توانید تقاضای او را رد کنید. به او قولی می‌دهید که یا توانایی انجام آن را ندارید یا در صورت انجام آن دچار مشکلات متعددی خواهید شد.‌چند ساعت بعد مجدداً دوست تان زنگ می‌زند و پیگیر تقاضایش است. حالا دیگر وی به شکلی از شما طلبکار است؛ چون شما به وی قول داده‌اید! این شروع یک تَنِش در زندگی شما است. شما یا قولی را که داده‌اید انجام نمی‌دهید که موجب برهم خوردن رابطه شما با دوست تان و ایجاد تنش در روابط انسانی شما می‌شود یا آن را انجام می‌دهید که باعث تشنج و درگیری در زندگی شخصی یا خانوادگی یا ایجاد مشکلات شغلی، اجتماعی یا اقتصادی برای شما می‌شود.

زیباترین مصداق عینی نَه گفتن جوانان کهف هستند؛ آنان که تصمیم گرفتند به دعوت کافران جواب نَه دهند و محیط آلوده شهر را ترک کنند، خداوند پاداش آنان را راه نجات و هدایت قرار داد؛ دل هایشان را محکم و عاقبتشان را بخیر کرد.

نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ نَبَأَهُم بِالْحَقِّ إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًى﴿13/کهف﴾ما خبرشان را بر تو درست ‏حکایت مى‏ کنیم آنان جوانانى بودند که به پروردگارشان ایمان آورده بودند و بر هدایتشان افزودیم.

وَرَبَطْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَن نَّدْعُوَ مِن دُونِهِ إِلَهًا لَقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا﴿14/کهف﴾و دل هایشان را استوار گردانیدیم آنگاه که [به قصد مخالفت با شرک] برخاستند و گفتند پروردگار ما پروردگار آسمان ها و زمین است جز او هرگز معبودى را نخواهیم خواند که در این صورت قطعاً ناصواب گفته ‏ایم.

اصول نه گفتن

۱- صریح و صادقانه با رعایت ادب و متانت صحبت کنیم.و رو راست باشیم.

تجربه اى در این باره ندارم. برنامه ى دیگرى دارم / این برنامه ممکن است بودن در کنار خانواده یا مطالعه کردن در تنهایى باشد. لزومى ندارد زیاد به دیگران توضیح بدهید.

بعضي از روش‌هاي نَه گفتن خيلي نامناسب هستند مثل:

 نَه گفتن‌هايي از قبيل: ديوانه شده‌ای؟. چه شوخی بی‌مزه‌ای، و...

يا شكلي از نَه گفتن که معمولاً با حمله و تهاجم و گاهی اهانت به فرد درخواست کننده همراه است نظير تو اصلاَ نمی‌فهمی، حتی شرايط را هم درک نمی‌کنی، اگه فقط کمی فکرمی‌کردی هرگز چنين درخواستی را نمی‌کردی، خوب معلوم است که من هرگز وقتم را برای انجام کار بی اهميتی مثل اين هدر نمی‌دهم.

 يا باز هم مثل هميشه در خواست‌های نابجا، يک کم فکر کن جانم! و...

2- از تکرار نَه شرمسار نشویم.

3- اگر هنوز چیزی که می‌خواهند، برایمان مُبهم است، توضیح بیشتری بخواهیم.

4- دلیل درستی برای گفتن نَه داشته باشیم تا به دروغ گویی دچار نشویم.

5- گاهى مى توانیم «نَه» گفتن را با رفتار خود نشان دهیم. مثلاً،جمع را به آرامی ترک کنیم.

6 ـ عذر خواهی نکنیم، ماهرانه توضیح دهیم که چرا در تعامل عمل حرام و خطا به خواسته فرد مقابل نَه می ‌گوییم؛ این حق ماست که اگر نمی‌ خواهیم کاری را انجام دهیم نَه بگوییم.

7 ـ هیچ گاه با ملایمت و خنده و خوشرویی در مقابل عمل حرام و پیشنهاد حرام نمی ‌توانیم دوام بیاوریم. پس چهره ‌ای مصمم، قاطع،بهتر جواب می ‌دهد.

8 ـ قبل از قبول هر کاری به جزئیات آن توجه کنید.

9 ـ عواقب نه گفتن را بسنجید.

10 ـ نه گفتن به معنی این نیست که پرخاشگرید بلکه به این معناست  که تصمیم گیرنده اصلی شمایید.

11 ـ باور داشته باشید علی رغم  نه گفتن  باز هم دیگران شما را دوست دارند.

12 ـ قبول تمام درخواستهای  دیگران به این معنا نیست که شما آدم خوبی هستید.

13 ـ افرادی که به در خواست ها همیشه پاسخ مثبت میدهند افرادی بی اراده ضعیف و ناتوانند.

                                                                                                       ادامه درقسمت دوم

منبع : گلچین از مقالات اینترنت- خلاصه نويسي و تغييرات در متن احمددانايي فر

[email protected] - osvehbook.com- osvehbook.blogfa.com

کانال دنياي دانايي و دانش در تلگرام @osvehbook کانال بخوان @bookosveh

حروفچــيني: ضياء الدين و سُمَيه   (بندر خمير:1397/1/22)